BM Genel Kurulu'nda ABD Başkanı Donald Trump'ın skandal Kudüs kararının reddi oylandı. BM, ABD'nin kararına karşı Kudüs tasarısını kabul etti. 128 kabul, 9 ret, 35 çekimser oy kullanıldı.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda Kudüs oturumunda BM, ABD'nin kararına karşı Kudüs tasarısını kabul etti. Tasarı için yapılan oylamada, 128 ülke kabul oyu verirken, 9 ülke ret oyu kullandı. 35 ülke ise çekimser kaldı.
Mısır tarafından BM Güvenlik Konseyi'ne sunulan ve ABD'nin vetosu nedeniyle reddedilen “Kudüs tasarısı”, olağanüstü toplanan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun oyuna sunuldu.
ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs kararını geri çekmesi talebini içeren Kudüs tasarısına ilişkin oylamadan önce ülke temsilcilerinin konuşmalarına geçildi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu BMGK'da yaptığı konuşmada, "Oylama Filistin davasının hala davamız olduğunu göstermek için önemlidir. Bu bağlamda, bugün adalet ve barış için sesimizi yükselteceğiz. BM üyesi bir ülke diğer üyeleri tehdit etti. Bazıları ise gelişme yardımlarının kesilmesiyle tehdit edildi. Bu kabul edilemez. Ülkelerin oylarının satın alınabileceğini düşünmek ahlaki değildir. Biz korkmadık! Güçlü olabilirsin, ama bu seni haklı yapmaz. Türkiye asla Kudüs’ü yalnız bırakmayacaktır. Filistin halkı asla yalnız kalmayacaktır. Dünya beşten büyüktür." dedi.
ABD BM Daimi Temsilcisi Haley, "ABD Kudüs'e büyükelçiliğini taşıyacaktır bunu bizden ABD halkı istiyor ve doğru olan da budur. Hiçbir oylama bunu değiştirmeyecektir. Ama bu oylama Amerikalıların BM’ye nasıl baktığı ve bizim bize BM’de saygısızlık yapan ülkelere nasıl baktığımız konusunda bir fark yaratacaktır." dedi.
Filistin Dışişleri Bakanı Maliki, Trump’ın kararının Kudüs’ün statüsünü etkilemeyeceğini, sadece ABD’nin arabuluculuk statüsünü etkileyeceğini söyledi. Maliki:"Kudüs'ün hariç bırakıldığı bir barışı planını kim hayal edebilir. Kudüs barışın da savaşın da anahtarıdır." dedi.
RET OYU KULLANAN ÜLKELER
Konuşmalardan sonra tasarının oylamasına geçildi. Yapılan oylamada, 9 ret oyuna karşı 128 kabul oyu çıktı. 35 ülke ise çekimser kaldı. ABD, İsrail, Guatemala, Honduras, Marshall Adaları, Micronezya, Nauru, Togo, Palau, Kudüs tasarısına ret oyu veren ülkeler oldu.
ÇEKİMSER OY KULLANAN ÜLKELER
Çekimser oy kullanan ülkeler arasında ise Çekya, Kanada, Arjantin, Fiji, Güney Sudan, Romanya, Polonya, Uganda, Panama, Filipinler, Meksika, Macaristan, Bosna-Hersek, Haiti, Jamaika, Kiribati, Kamerun, Kolombiya, Dominik Cumhuriyeti, Ekvator Ginesi, Benin, Vanuatu, Trinidad Tobago, Malavi, Tualu, Solomon Adaları, Ruvanda, Paraguay, Kiribati, Lesotho, Litvanya, Bhutan, Benin, Avustralya ve Antigua ve Barbuda ülkeleri yer aldı.
İSRAİL'DEN 'KARARI REDDEDİYORUZ' AÇIKLAMASI
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisinden yapılan yazılı açıklamada, "İsrail'in, BM'nin kararını reddettiğini, Avrupa, Afrika ve Latin Amerika'da çok sayıda ülkenin karar lehine oy kullanmamasını memnuniyetle karşıladığı" ifade edildi.
Açıklamada, takındığı kesin tavır için Trump'a ve İsrail lehine oy kullanan ülkelere teşekkür edildi.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Emmanuel Nahshon da yaptığı yazılı açıklamada, ülkesinin BM'nin kararını kınadığını belirtti. Nahshon, bazı ülkelerin karara karşı oy kullandığını, bazılarının çekimser kaldığını ifade ederek, bunun "önemli" olduğunu kaydetti.
İsrail Savunma Bakanı Avigdor Liberman ise sosyal medya hesabı Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, İsrail'in ilk BM Temsilcisi Abba Eban'ın BM hakkında "Cezayir 'dünya düzdür ve sebebi İsrail'dir' içerikli bir karar tasarısı sunsa, bu tasarı 13'e karşı 164 oyla kabul edilir, 26 ülke çekimser kalırdı" şeklinde yaptığı açıklamayı hatırladık." ifadeleriyle alaycı bir üslup kullanarak kararı eleştirdi.
FİLİSTİN LİDERİ ABBAS: ZAFERDİR
Filistin Lideri Mahmud Abbas BM'deki Kudüs kararına ilişkin "Bu Filistin için zaferdir" dedi.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: TALİHSİZ KARARINDAN DÖNMESİNİ BEKLİYORUZ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Twitter hesabından, Kudüs tasarısının BM Genel Kurulunda kabul edilmesiyle ilgili paylaşımlarda bulundu.
"Kudüs konusunda BM Genel Kuruluna sunulan karar tasarısının ezici bir çoğunlukla kabul edilmesini memnuniyetle karşılıyoruz." ifadesini kullanan Erdoğan, şunları kaydetti:
"Trump yönetiminin, BM Genel Kurulu tarafından gayrı hukukiliği en sarih şekilde ortaya konulan bu talihsiz kararından bir an evvel dönmesini bekliyoruz. Filistin ve Kudüs davasına destek veren herkese şahsım ve milletim adına teşekkür ediyorum."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, aynı paylaşımları İngilizce ve Arapça olarak da yaptı.
TÜRKİYE'DEN İLK TEPKİLER
Başbakan Binali Yıldırım
Başbakan Binali Yıldırım, yaptığı açıklamada, “BM Genel Kurulu’nun Kudüs konusunda büyük çoğunlukla aldığı karar memnuniyet vericidir. Bu karar Kudüs için, barış çabaları için bölgedeki yeni bir fırsat doğurmuştur. Gözdağı ve tehditler ile ülkelerin iradelerini etki altına alma gayretleri BM Genel Kurulu’ndan çıkan bu kararla başarısızlığa uğramıştır. Güçlünün değil haklının güçlü olduğunu BM bütün dünyaya bir kez daha ilan etmiştir. Oylama, ABD Yönetimi’nin Kudüs'ü İsrail'i başkenti ilan etme kararının uluslararası hukuku ve ilgili BM Kararlarını çiğnediğini, insanlık vicdanın ezici çoğunluğuna ters bir karar olduğunu inkar edilemeyecek şekilde teyit etmiştir. Bu karar gösteriyor ki, üç semavi din için de kutsal olan Kudüs’le ilgili alınan tek yanlı kararlar asla kabul görmeyecektir. Filistin meselesine adil ve sürdürülebilir bir çözüm bulunmadan, bölgesel ve küresel ölçekte kalıcı barış ve istikrardan söz edilemez. Türkiye her zaman Filistinli kardeşlerinin, ezilenin, adaletin, insanlığın ve Kudüs’ün yanında olacaktır” dedi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın
Kalın, karara ilişkin "Trump yönetiminin Kudüs kararını reddeden karar tasarısı BM Genel Kurulu’ndan 9’a karşı 128 oyla kabul edildi. Kudüs adına, Filistin davası adına, küresel adalet ve vicdan adına bu tarihi karar hayırlı olsun" ifadesini kullandı.
Başbakan Yardımcısı Recep Akdağ
Akdağ, Twitter hesabından, "Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın gür çağrısı cevabını buldu. Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun Kudüs konusundaki kararı, hakkın zorbalığa galip geldiği bir gün olarak tarihe geçti." paylaşımında bulundu.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu
Bakan Çavuşoğlu, Türkiye ile Yemen'in öncülüğünü yaptığı BM Genel Kurulu'ndaki Kudüs oylamasının ardından Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki ile basın mensuplarına kısa bir açıklama yaptı. Çavuşoğlu, oylama sonucundan büyük memnuniyet duyduğunu vurgulayarak, "Bugün Genel Kurul, ABD'nin Kudüs kararını net bir şekilde reddetti. Genel Kurul'da Filistin'le ve Kudüs'ün statüsüyle ilgili bir dayanışma ortaya kondu. Biz bu dayanışmadan büyük bir memnuniyet duyuyoruz." dedi.
Türkiye'nin bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da Filistin konusuna sahip çıkmaya devam edeceğini dile getiren Çavuşoğlu, "Türkiye olarak bundan sonra 1967 sınırlarıyla Filistin devleti ve Doğu Kudüs'ün de Filistin'in başkenti olarak kabul edilmesi konusunda daha çok çaba sarf edeceğiz." şeklinde konuştu. ABD'nin Kudüs kararının ardından BM Güvenlik Konseyi'nde yapılan oylamaya da değinen Bakan Çavuşoğlu, konseydeki bir daimi üyenin vetosuyla o günkü tasarının reddedildiğini hatırlattı.
AB Bakanı ve Başmüzakereci Ömer Çelik
Çelik, sosyal paylaşım sitesi Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Trump’ın tarihsel bir hata olan vahim kararı dünyanın ezici çoğunluğu tarafından reddedildi. Bu oylamadan çıkan karar, meşruiyet adına çok sevindiricidir. Bir dönüm noktasıdır. Bu oylamadan çıkan karar bağlayıcı olmasa da, meşruiyetin net tanımını yaptığı için çok etkili olacaktır. Tehdit ve şantaja karşı, meşruiyet öne çıkmıştır. Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyan kararının reddedilmesi, Kudüs’ün tarihsel statüsünün altını çizmiştir ve meşru olanı ilan etmiştir” ifadelerine yer verdi.
AB Bakanı ve Başmüzakereci Çelik, “Türkiye’nin adalet ve meşruiyet adına yükselttiği Kudüs sesi, dünyanın vicdanında ve kararında yankılanmıştır. Filistin ve Kudüs için son derece tarihi ve mutlu bir gün. Tüm dünyada meşruiyeti savunanların kazandığı bir gün...” diyerek tepkisini dile getirdi.
Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ
Bozdağ, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yapılan Kudüs oylaması sonrası açıklama yaptı. Bozdağ, sosyal paylaşım sitesi Twitter’dan yaptığı açıklamada “Birleşmiş Milletler Genel Kurulu üyesi 128 ülke, tarihi bir karar alarak ABD Başkanı Trump’ın aldığı ABD’nin İsrail Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararını veto etti; diğer bir anlatımla ABD yönetiminin kararını yok saydı” ifadesini kullanarak “BM üyesi 128 ülke bu kararla, onurlarına ve bağımsızlıklarına sahip çıktı. Tam egemen ve bağımsız devletler olarak ABD’nin açık tehdidine ve baskısına boyun eğmediğini gösterdi. Güçlünün haklı olmadığını, haklının güçlü olduğunu ilan etti. BM üyesi 128 ülke, haksızlığın, gücün, baskının, tehdidin, kabalığın ve kabadayılığın uluslarası hukukta yeri ve karşılığı olmadığını ve bunların geçersiz olduğunu ABD yönetimine ders olarak öğretti. Umarım ABD yönetimi, bu dersi anlamıştır” diye konuştu.
Bozdağ, BM’nin aldığı bu kararla Filistinlilerin ve Kudüs’ün yalnız ve sahipsiz olmadığını gösterdiğini belirterek şunları kaydetti:
“BM’nin bu kararı, İslam ülkelerini birleştirdiği gibi, BM üyelerini de birleştirmiş. Kudüs’ün sadece Filistinlilerin/Müslümanların değil insanlığın meselesi olduğunun da göstermiştir. Türkiye, milletimizin ve devletimizin büyüklüğüne ve onuruna yaraşır bir mücadele vermiş ve bu tarihi kararın öncüsü ve mimarı olmuştur. Bu karar, Türkiye’nin ve Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinin ve öncülüğünün başarısıdır. Türkiye’nin gurur kararıdır. Bugün milletimizin ve ülkemizin başarı, onur ve gurur günüdür. Milletimize ve ülkemize bu büyük ve tarihi başarıyı,onuru ve gururu yaşatan Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a ve hükümetimize gönülden teşekkür ediyorum.“
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli
Bahçeli, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda 128 ülkenin bayraklaşan iradesinin Kudüs'ün tarihi statüsünü, manevi haklarını teyit ve tescil ettiğini belirterek, "Bu, çok önemli bir kazanım, takdir, tebrik ve alkışa layık bir gelişmedir. ABD-İsrail ortaklığının hukuk tanımaz ilkel yüzü, insan ve inanç haklarına kasteden zalim yönü güçlü bir çoğunlukla, kararlı bir duruş ve duyuşla uluslararası toplum nezdinde deşifre edilmiştir. Bundan son derece memnun ve mesut olunmalıdır." ifadelerine yer verdi.
Kudüs'ü "başkent" olarak tanımlayan ve tanıyan ABD dayatmasının reddedildiğini vurgulayan Bahçeli, paylaşımında şunları kaydetti:
"Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Kudüs’ü muhasara altına alan müessir hukuksuzluğu, melanet şuursuzluğu, muhataplarına aynen iade etmiştir. ABD'nin BM Daimi Temsilcisi’nin üye ülke diplomatlarına gönderdiği e-posta tehditleri, Trump'ın tasarıdan yana oy kullanan ülkelere mali yardımların kesilmesiyle il
BAKAN ÇAVUŞOĞLU: SESİMİZİ YÜKSELTECEĞİZ
Bakan Çavuşoğlu, BM Genel Kurulunda Kudüs kararına ilişkin yaptığı konuşmada, “Yasadışı işgal devam etmektedir. Filistinliler temel hak ve özgürlüklerinden yoksundurlar. Bugünkü oylama Filistinlilerin yalnız olamadıklarını göstermek için önemli bir oylamadır. Bugün adalet ve barış için konuşacağız. Bugün Kudüs için sesimizi yükselteceğiz. Üç dinin kenti Kudüs için konuşcağız. Farklı ırkların ve farklı dinlerin Filistin’ de birlikte barış içinde yaşayabileceğini göstereceğiz” dedi.
Filistinlilerin başkenti Doğu Kudüs olan bir devlet kurmaya hakları olduğunu belirten Çavuşoğlu, “Ancak bir BM üyesinin Kudüs başkent olarak görülmesi kararı uluslararası hukuku da ihlale etmektedir. Bu tüm evrensel değerlere yapılmış akıl almaz saldırıdır. İslam İşbirliği Teşkilatı başkanı olarak olağanüstü bir toplantı gerçekleştirdik. İslam İşbirliği Teşkilatı, oy birliğiyle kararın yok hükmünde olduğunu belirtik” diye konuştu.
"GÜÇLÜ OLMAK SİZİN HAKLI OLDUĞUNUZU GÖSTERMEZ"
Kudüs’ün 3 tek tanrılı din için önemli bir şehir olduğuna değinen Çavuşoğlu, “Tarihi statüsünün korunması bütün kesimler için çok önemli. Bu gibi adımlar adaleti zedelemekte, Orta doğuda bir barışın sağlanmasını engellemekte. İki devletli sonuca ulaşılmasını engellemekte. Bu çerçevede bir sorumluluk söz konusu. Genel Kurulda adaletin sağlanması açısından. Bu toplantı öncesinde BM temsilcileri, tehdit edildi. Ya hayır ya sonuçlarıyla karşılaşın denildi. Bu tutum kabul edilemez. Güçlü olmak sizin haklı olduğunuzu göstermez. Bu tarihte son derece kritik bir nokta. Filistin halkının için rotaya koyulacak oylar bizleri tarihin doğru sayfasında yer almamızı sağlayacaktır. Biz genel BM Genel kurul başkanından acil bir toplantı talebinde bulunduk. Dünya 5’ten büyüktür” şeklinde konuştu.
BM'DE SORUMLU YÖNETİCİ İSTİFA ETTİ
BM'nin İnsan Hakları'ndan sorumlu yöneticisi Zeid Ra'ad el Hüseyin, ABD Başkanı'nı eleştirilerini yumuşatması konusunda baskı altında olduğunu söyledi ve istifa etti.
ABD VE İSRAİL'İN BASKISI ALTINDA GERÇEKLEŞEN OYLAMA
Pazartesi günü BM Güvenlik Konseyine sunulan tasarı, 15 üyeli konseyde sadece ABD'nin vetosu ile reddedilmiş, tasarının BM Genel Kuruluna taşınması kararı alınmıştı. BM Genel Kurulunda alınacak kararın bir bağlayıcılığı bulunmazken, karar ABD ve İsrail’i uluslararası alanda baskı altına almak için büyük bir önem taşıyordu.
Dün akşam kabine toplantısında konuşan ABD Başkanı Trump, “Oylamayı yakından takip edeceğiz. Bize karşı oy verenlere para yardımını keseceğiz” diyerek karşı oy kullanacak üyeleri tehdit etmişti.
18 Aralık'ta Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BM) ABD'nin Kudüs kararını geçersiz kılma yaklaşımıyla Mısır'ın gündeme getirdiği tasarı, ABD'nin vetosuna karşın kalan 14 üyenin de desteğini almış ve ABD Kudüs konusunda BM'de yalnız kalmıştı.
Ayrıca Haley'in bu yılın mart ayında Washington'da yapılan Amerikan-İsrail Halkla İlişkiler Komitesi (AIPAC) yıllık toplantısında sarf ettiği, "BM'de Filistin konusundaki girişimleri topuklu ayakkabılarıyla tekmeleyip geri gönderdiği" şeklindeki sözleri de o dönem büyük tepki toplamıştı.
ÇAVUŞOĞLU, FİLİSTİNLİ MEVKİDAŞIYLA GİTTİ
Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, oylamaya Filistinli mevkidaşı Riad el Maliki ile birlikte gitti. Görüşülen tasarıda ayrıca, Filistin-İsrail sorununun en kritik maddelerinden biri olan Kudüs'ün statüsünün müzakerelerle belirlenmesiydi.
İsrail, 40 yıl önce işgal ettiği Kudüs'ü 1980'de başkent ilan etti. Ancak bu karar, dünyada kabul görmüyor. ABD, dünyada Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyan ilk ülke.
TÜM DÜNYANIN TEPKİ VERDİĞİ KARAR...
ABD Başkanı Donald Trump, 6 Aralık'ta Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanıdıklarını ve Tel Aviv’deki büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma talimatı verdiğini açıklamıştı. ABD’nin Kudüs kararı, Batı Şeria, Ramallah ve Kudüs başta olmak üzere birçok noktada protesto ve çatışmaların fitilini ateşledi. Protestolarda İsrail güçlerinin gerçek mermi dahi kullandığı sert müdahalelerde birçok kişi yaralandı ve can kayıpları yaşandı.
KUDÜS'TEKİ YARIM ASIRLIK İŞGAL
Doğu Kudüs'ü 5 Haziran 1967'de işgal eden İsrail, 1980'de tek taraflı olarak kentin doğusunu ve batısını "birleşik başkenti" ilan etti. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BGMK), 1980'de kabul ettiği 478 sayılı kararla, İsrail'in ilhak ve başkent ilanını geçersiz saydı. BMGK kararı çerçevesinde, ABD dahil uluslararası toplum Doğu Kudüs'ün işgal altında olduğunu kabul ediyor. İsrail yönetimini tanıyan tüm ülkelerin büyükelçilikleri Tel Aviv'de bulunuyor. Hiçbir ülke, Kudüs'ü ya da doğu ve batı bölümlerini başkent olarak kabul etmiyor.
İsrail ile Filistin arasındaki barış görüşmeleri, İsrail'in "1967 sınırlarını, zorunlu göçe maruz bırakılan Filistinlilerin geri dönüş hakkını ve yeni Yahudi yerleşim birimlerinin inşasına son vermeyi kabul etmemesi" nedeniyle Nisan 2014'te durmuştu.
