ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma ve Amerikan Büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşıma planına dünyadan tepkiler yağarken hiçbir ülke de şu ana kadar destek vermedi.
Başta İslam dünyası olmak üzere birçok uluslararası kuruluş ve ülke bu girişime karşı çıkarak, Trump'a bu yönde alınacak bir kararın Filistin ve bölgeyi büyük bir şiddet sarmalına sokacağı uyarısında bulundu.
Müslümanların ilk kıblesi olan ve Hristiyanlar ile Yahudiler tarafından da kutsal sayılan Kudüs'le ilgili Trump'ın "tehlikeli" planına karşı çıkan uluslararası kuruluşlar arasında İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Arap Birliği ve Avrupa Birliği (AB) de bulunuyor.
Trump'ın Kudüs planına şu ana kadar hiçbir ülke destek vermedi.
Erdoğan: Kudüs Müslümanların kırmızı çizgisidir
Söz konusu girişime en sert tepki gösteren ülkelerden biri Türkiye oldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kudüs'ün Müslümanların "Kırmızı çizgisi" olduğunu belirterek, "İslam İşbirliği Teşkilatı Dönem Başkanı olarak, bu konunun sonuna kadar takipçisiyiz. Eğer böyle bir adım atılacak olursa; hemen, beş on gün içerisinde İslam İşbirliği Teşkilatı Liderler Zirvesi'ni İstanbul'da toplayacağız. Kaldı ki bu, bizim diplomatik ilişkilerimizi İsrail ile koparmaya kadar gidebilir." dedi.
ABD'ye bölgedeki sorunları daha da derinleştirecek böyle bir adım atmaması konusunda bir kez daha ikazda bulunduğunu ifade eden Erdoğan, "Böyle bir şey olamaz. Böyle bir adım atamazsınız. Zira artık dünya bir bütündür. Bu bütünün içerisinde 'Ben istediğim gibi hareket ederim' noktasında hareket ettiğiniz takdirde bu bölgede meydana gelecek sıkıntıları gözardı edemezsiniz." diye konuştu.
Kudüs'ün sıradan bir konu olmadığına vurgu yapan Erdoğan, İİT Liderler Zirvesi'ni ve çok daha önemli etkinliklerle tüm İslam dünyasını Kudüs için harekete geçireceklerini söyledi.
İsrailli yayın kuruluşları da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu açıklamalarını son dakika haberi olarak okuyucularına duyurdu.
Fransa: ABD'nin planı endişe verici
Trump'ın "Kudüs planına" karşı çıkan diğer bazı ülkelerin ve uluslararası kuruluşların tepkileri şöyle:
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD'nin tek taraflı olarak Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma ihtimalinin endişe verici olduğunu kaydetti.
ABD Başkanı Donald Trump ile bir telefon görüşmesi yaparak bu endişesini ileten Cumhurbaşkanı Macron, Kudüs'ün statüsüne ilişkin kararın Filistin ve İsrail tarafları arasında yürütülecek barış görüşmelerinde ele alınması gerektiği vurguladı.
Fas Kralı'ndan Trump'a mesaj
Fas Kralı 6. Muhammed, Trump'a bir mesaj göndererek Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyacakları yönündeki iddialardan duyduğu endişeyi bildirdi.
Kral 6. Muhammed, Trump'a gönderdiği mesajda, "Arap ve İslam ülkelerinin halkları, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma niyetinden büyük endişe duyuyor." ifadesine yer verdi.
Fas Dışişleri Bakanlığından yapılan açılamada da ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma girişiminin bölgede güvenlik ve istikrarı tehdit ettiği uyarısında bulunuldu.
Irak: Kötü sonuçları olur
Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, ABD Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınmasını kabul etmediklerini belirtti.
İbadi, ABD'nin büyükelçiliğini Kudüs'e taşıması halinde kötü sonuçlar doğurabileceği uyarısı yaptı.
Başbakan İbadi, "ABD Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınmasını kabul etmiyoruz. Bunun olumsuz yansımaları konusunda uyarıda bulunuyoruz." ifadelerini kullandı.
Ürdün: Tehlikeli yansımaları olur
ABD Başkanı Donald Trump ile bir telefon görüşmesi gerçekleştiren Ürdün Kralı Abdullah, başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin devletinin kurulmasını sağlayacak kapsamlı bir çözüm dışında herhangi bir karar alınmasının tehlikeleri konusunda uyarıda bulunarak, "Kudüs'ün bölgedeki ve dünyadaki barış ile istikrarın anahtarı" olduğunu dile getirdi.
Böyle bir kararın Ortadoğu'nun güvenliği ve istikrarı üzerinde tehlikeli yansımaları olacağına dikkati çeken Kral Abdullah, bu durumun Müslümanlar ve Hristiyanların duygularını tahrik edeceğini ve ABD yönetiminin barış sürecini devam ettirme gayretlerini zayıflatacağını belirtti.
Tunus: Kudüs'ün yasal ve tarihi konumu korunmalı
Tunus da Kudüs'ün yasal ve tarihi konumunun muhafaza edilmesinin zorunlu olduğu vurgusunu yaptı.
Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Tunus Dışişleri Bakanı Hamis el-Cihinavi'nin, Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi ile telefonda görüştüğü aktarıldı.
Görüşmede ikilinin, Kudüs'ün yasal ve tarihi konumunun korunmasının zorunlu olduğunu vurguladığı bilgisi paylaşıldı.
Suudi Arabistan: Müslüman halkları tahrik eder
Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz, Trump'la yaptığı telefon görüşmesinde, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma girişiminin, barış müzakerelerine zarar vereceği ve bölgede gerginliği tırmandıracağı uyarısında bulundu.
Trump'ı, Kudüs'ün statüsüyle ilgili herhangi bir değişikliğin, barış müzakerelerine zarar vereceği ve bölgede gerginliği artıracağı konusunda uyaran Selman, Kudüs'ün konumu itibarıyla ve Mescid-i Aksa'nın Müslümanların ilk kıblesi olmasından dolayı böylesi tehlikeli bir adımın dünyadaki tüm Müslüman halkları tahrik edeceğini vurguladı.
Kral Selman ayrıca Suudi Arabistan'ın geçmişten bu yana Filistin halkına ve tarihi haklarına destek verdiğini belirtti.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığının açıklamasında ise ABD'nin böyle bir adım atmasının "tarafsız tutumuna zarar vererek gerekçesiz bir yandaşlık olacağı" uyarısı yapıldı. Açıklamada, "Bu adımın son derece tehlikeli yansımaları olacak. İsrail-Filistin çatışmasını daha da içinden çıkılamaz hale getirecek ve barış sürecini canlandırmak için sarf edilen çabaları baltalayacak." değerlendirmesine yer verildi.
AB de karşı çıktı
AB, Kudüs'ün statüsünde değişikliğe neden olacak herhangi bir karar ya da tek taraflı eylemin dünya genelinde yansımaları olacağı uyarısında bulundu.
Birlikten yapılan açıklamada, "AB, Kudüs'ün statüsünde değişikliğe neden olacak herhangi bir karar ya da bireysel eylemin ciddi sonuçları olacağını düşünüyor. Böyle bir karar, dünya çapındaki kamuoyunda yankı uyandırabilir." değerlendirmesi paylaşıldı.
İsrail-Filistin arasındaki barış sürecine odaklanılması çağrısı yapılan açıklamada, ABD yönetiminin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıması halinde barış sürecinin olumsuz etkileneceği uyarısı yapıldı.
Açıklamada, AB'nin anlamlı bir barış sürecinin tekrar başlatılması için tüm taraflarla irtibatta kalmaya devam edeceği bildirildi.
Arap Birliği olağanüstü toplandı
Arap Birliği, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın çağrısı üzerine Kudüs'ü görüşmek için olağanüstü bir toplantı gerçekleştirdi.
Birliğin Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, örgütün daimi temsilciler düzeyindeki "Kudüs" konulu olağanüstü toplantısında yaptığı konuşmada, Kudüs'ün geleceğiyle oynanmaması uyarısında bulundu.
Gayt, "Kudüs'ün geleceğiyle oynamak, kentin tüm Arap halkının gönlündeki yerinden dolayı bölgede aşırılık, şiddet, nefret ve düşmanlık duygularını alevlendirecek ve barış görüşmelerinin geleceğini etkileyecektir." dedi.
Arap Parlamenterler Birliğinden yapılan açıklamada da ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıması veya ABD Büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşıması yönündeki girişimlerinin "geçersiz ve yasa dışı" olduğu kaydedildi.
Sudan Alimler Birliği Başkanı Muhammed Osman Salih ise ABD'nin Tel Aviv'deki büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma planını "Filistin ve Müslümanların haklarına açık saldırı" olarak nitelendirdi.
