Suudi Arabistan son yılların en büyük siyasi kriziyle çalkalanıyor. Önceki gece alelacele kurulan yolsuzluk komisyonunun ilk işi 11 prens ve görevdeki 4 bakan TV sahipleri ve iş adamları dahil onlarca kişiyi gözaltına almak oldu. Siyasi gözlemcilere göre operasyonun arkasında iktidarını sağlamlaştırmak ve reformlarına zemin hazırlamak isteyen 32 yaşındaki Veliaht Prens bin Salman var. Gözaltına alınanlar arasında Bodrum sevdasıyla bilinen Twitter'ın ikinci en büyük hissedarı Prens El Velid bin Talal da bulunuyor. Cidde'de güvenlik güçleri özel jetleri herhangi bir yüksek makamdaki kişinin kaçma olasılığına karşı yerde tutuyor ve havalanmalarına müsaade etmiyor.
Petrol devi Suudi Arabistan’da önceki gece aralarında prens ve bakanların olduğu onlarca kişi yolsuzluk suçlamasıyla gözaltına alındı. Resmi bir açıklama olmasa da uluslararası haber ajansları, 11 prens ve dördü bakan 38 kişinin gözaltına alındığını bildirdi. Suudi Arabistan Başsavcısı Şeyh Suud el Mucib, şüphelilerin herhangi bir Suudi Arabistan vatandaşıyla aynı haklara sahip olduğunu belirtti ve onlara farklı muamelede bulunulmayacağını vurguladı. Tüm tarafların suçlulukları kanıtlanıncaya dek masum olarak addedildiğini söyleyen el Mucid, mevki ve statülerin adaletin adil tecelli etmesini engellemeyeceğini ifade etti. Mucid bir dizi soruşturma açıldığını da sözlerine ekledi.
LİSTEYİ VELİAHT HAZIRLADI
Operasyon çok hızlı gelişti. 81 yaşındaki Suudi Arabistan Kralı Salman bin Abdulaziz, önceki gece Rüşvet ve Yolsuzluklara Karşı Mücadele Komisyonu’nu oluşturdu. Komisyonun başına ise 32 yaşındaki oğlu Veliaht Prens Muhammed bin Salman’ı atadı. Haberlere göre gözaltı listesini de Veliaht Prens bin Salman belirledi.
OTELDE TUTULUYORLAR
Terör örgütü lideri El Kaide lideri Usame bin Ladin’in ağabeyi olan Bin Ladin inşaat şirketi başkanı Bakr bin Ladin de gözaltı dalgasına kapıldı. Gözaltına alınan kişilerin, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’daki Ritz-Carlton Oteli’nde tutulduğu haberleri geldi. Bu nedenle dış basında ‘fiili Kraliyet oteli’ olarak anılan Ritz Carlton sözcüsü Sarah Walker-Kerr, duruma ilişkin değerlendirme yaptıklarını söylerken, otelde yaşananlarla ilgili yorum yapmadı.
ÖZEL JETLERİN KALKMASINA İZİN VERİLMİYOR
Bir havacılık kaynağından alınan bilgiye göre, Cidde'de güvenlik güçleri özel jetleri yüksek makamdaki herhangi bir ismin kaçma olasılığına karşı yerde tutuyor ve havalanmalarına müsaade etmiyor.
GÖZALTI SAYISI ARTABİLİR
Dün sabah itibarıyla otele giden telefon hatları kesildi. Öte yandan, Riyad’daki havalimanı özel jetlere kapatıldı. Bu da daha fazla üst düzey ismin gözaltına alınacağı söylentilerine yol açtı. Veliaht Prens’in zengin işadamlarının ülkeden ayrılmasını engellemek için bu yönteme başvurduğu öne sürüldü.
TRUMP İLE ATIŞMIŞTI
17 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin insanlarından biri olan Prens El Velid bin Tallal da gözaltındaki isimler arasında yer aldı. Tallal’ın Twitter ve Apple gibi teknoloji şirketlerinde hissesi de bulunuyor. Tallal, bu yaz Bodrum’da tatilini geçirmiş ve Türk kamuoyu tarafından da tanınmıştı. Bin Tallal, ABD’deki başkanlık yarışı sırasında Donald Trump için “Amerika’nın yüz karası” demişti. İkili Twitter’dan atımıştı.Sonrasında Tallal, Trump seçimi kazanınca “geçmiş ayrılıkları” bir yana koyduğunu belirterek, Trump’ı tebrik etmiş ve ona iyi dileklerini sunmuştu.
Gözaltına alınanların Riyad’daki Ritz-Carlton Oteli’ne götürüldüğü iddia ediliyor.
GÖZALTINDAKİ KRİTİK İSİMLER
- Ekonomi ve Planlama Bakanı Mühendis Adil bin Muhammed Fakih
- Deniz Kuvvetleri Komutanı Amiral Abdullah bin Sultan bin Muhammed
- Kaliyet Divanı eski Başkanı Halid Tuveyciri
- Eski Kraliyet Merasimleri Başkanı Muhammed et-Tubeyşi
- Yatırım Fonu eski Başkanı Amr Dabbağ
- Suudi Arabistan eski İletişim Şirketleri Başkanı Suud ed-Deviş
- Meteoroloji ve Çevre Koruma eski Genel Başkanı Turki bin Nasır
- Eski Savunma Bakanı Yardımcısı Prens Fahd bin Abdullah bin Muhammed
- Eski Maliye Bakanı İbrahim el Assaf
- Eski Riyad Valisi Prens Türki bin Abdullah
- Suudi Ulusal Muhafızları Bakanı Prens Miteb bin Abdullah ve Donanma Komutanı Amiral Abdullah bin Sultan bin Muhammed el Sultan da görevlerinden alındı.
GÖZALTINA ALINAN İŞADAMI PRENS EL VELİD BİN TALAL KİMDİR?
Forbes dergisine göre Prens El Velid bin Talal, 17 milyar dolarlık bir servetin sahibi. İşadamının sahibi olduğu Kingdom Holding ülkenin en büyük yatırım şirketlerinden.
Şirketin Twitter, Apple, Citigroup, Four Seasons otelleri zinciri, Rupert Murdoch'ın sahibi olduğu News Corp'ta hisseleri bulunuyor.
Bin Talal, ABD'deki başkanlık yarışı sırasında Donald Trump için "Amerika'nın yüz karası" demişti.
PEKİ YORUMCULAR NE DİYOR?
Operasyonun yolsuzluk karşıtı olduğu söylense de siyasi analistler farklı yorumlarda bulunuyor.
- İngiliz BBC’ye konuşan, London School of Economics’in konuk öğretim üyesi Prof. Madavi el Raşhid, “Muhammed bin Salman karşısında kalan son kuzenini de (Prens Miteb bin Abdullah) ortadan kaldırmak istiyor. Bu kuzeni, son derece modern paramiliter güçleri kontrol ediyor” dedi.
- BBC savunma muhabiri Frank Gardner da, “Özellikle genç Suudiler arasında veliaht prense destek var. Ancak yaşı daha büyük olan, daha muhafazakâr birçok kişi, onun çok kısa sürede fazla ileri gittiğini düşünebilir” yorumunda bulundu.
‘KARARLAR ÜLKEDEKİ YATIRIM ORTAMINI KORUMAK İÇİN ALINDI’
Suudi Arabistan Maliye Bakanı Muhammed el Cadan, önceki gece Savunma Bakanı ve Veliaht Prens Muhammed bin Salman başkanlığında oluşturulan Yolsuzlukla Mücadele Yüksek Komisyonu ve alınan kararların ülkedeki yatırım ortamını koruyacağını belirtti. Cadan dün yaptığı yazılı açıklamada, Yolsuzlukla Mücadele Yüksek Komisyonu’nun devletin haklarını ve kamu malını güvence altına alacağı ve böylelikle sürdürülebilir ulusal kalkınma programlarının güçleneceği, yolsuzlukla mücadelede benimsenen reform yöntemine de katkı sağlayacağını ifade etti. Cadan, şunları kaydetti: “Devlet, yerel veya küresel iş standartlarının ihlaline müsamaha göstermemeye devam ediyor. Kayırmacılık ve iltimaslardan uzak, liyakat ve başarıya dayanan şeffaf ve adil bir yatırım ortamı sağlamak için kim olursa olsun yatırımcılara imtiyaz tanınmayacak.”
KOMİTENİN BAŞINDAKİ MUHAMMED BİN SALMAN KİMDİR?
2015 yılına kadar, Muhammed bin Salman'ın adı Suudi Arabistan dışında pek bilinmiyordu. 2015 yılında babası, Salman bin Abdülaziz el Suud kral oldu. Bu tarihten sonra ise Prens, Suudi Arabistan'ın en etkisi figürüne dönüşmeye başladı.
Geçen yıl, ülkenin ekonomik ve sosyal yapısını değiştirecek yeni bir program açıkladı.
Haziran ayında Suudi Arabistan Kralı, veliaht prensi olarak ileride tahta geçmesi beklenen yeğeni Muhammed bin Nayif'in yerine oğlunu getirdi.
Muhammed bin Salman, geçtiğimiz günlerde ülkesinin 'ılımlı İslam'a geri döndüreceğini' duyurdu.
